Wstęp: czym jest druk 3D na zamówienie
Coraz więcej firm i osób prywatnych korzysta z druk 3D na zamówienie do produkcji prototypów, części zamiennych i niewielkoseryjnych produktów. Usługa polega na zleceniu wydruku pojedynczych elementów lub małych serii na podstawie przesłanego projektu cyfrowego.
Platformy i firmy oferujące druk 3D — w tym mniejsze pracownie oraz marki takie jak protoplastic — obsługują cały proces: od przyjęcia zapytania, przez przygotowanie pliku, wybór materiału i technologii, aż po finalną dostawę do klienta.
Jak działa proces zamawiania druku 3D
Pierwszym krokiem jest wysłanie zapytania ofertowego z opisem projektu oraz przesłaniem plików CAD. Na podstawie danych drukarnia przygotowuje wycenę, proponuje optymalizacje projektu i dobiera odpowiednią technologię druku. W tym etapie kluczowe są szczegóły takie jak liczba sztuk, wymagania dotyczące wytrzymałości i tolerancji wymiarowych.
Po zaakceptowaniu wyceny i warunków płatności następuje etap przygotowania pliku do druku (tzw. przygotowanie produkcyjne): wspierane jest to przez techników, którzy wprowadzają niezbędne poprawki, ustawiają podpory i parametry druku. Dopiero po finalnym zatwierdzeniu harmonogramu produkcja jest uruchamiana.
Przygotowanie pliku i wymagania techniczne
Jakość finalnego elementu zależy w dużej mierze od poprawności pliku wejściowego. Najczęściej akceptowane formaty to STL, OBJ i STEP, przy czym dla części mechanicznych lepsze są pliki parametryczne (STEP) zawierające informacje o wymiarach i tolerancjach.
Wiele firm drukujących oferuje listę wymagań technicznych i automatyczne sprawdzanie plików. Zanim wyślesz plik, warto upewnić się, że model jest zamkniętą bryłą (watertight), ma odpowiednią grubość ścian oraz nie zawiera błędów topologicznych.
- Formaty plików: STL, OBJ, STEP
- Zalecana minimalna grubość ściany: zależna od technologii (np. 0,8–1,5 mm dla FDM)
- Tolerancje wymiarowe: zazwyczaj od ±0,1 mm do ±0,5 mm w zależności od technologii
- Informacje pomocnicze: orientacja druku, wymagane podpory, wykończenie powierzchni
Materiały i technologie druku 3D
Wybór technologii i materiału decyduje o mechanice, estetyce i cenie wyrobu. Najpopularniejsze technologie to FDM, SLA i SLS, każda z nich ma swoje zalety: FDM jest ekonomiczny, SLA daje gładkie powierzchnie i wysoką szczegółowość, a SLS pozwala na trwałe części funkcjonalne bez podpór.
Poniższa tabela zestawia typowe technologie z przykładowymi materiałami, zastosowaniami oraz orientacyjnymi czasami realizacji i kosztami, co ułatwia wybór w zależności od potrzeb.
| Technologia | Przykładowe materiały | Zastosowania | Standardowy czas realizacji | Orientacyjny koszt (za szt.) |
|---|---|---|---|---|
| FDM | PLA, ABS, PETG, ASA | Prototypy koncepcyjne, elementy użytkowe | 1–5 dni | 20–300 zł |
| SLA | Żywice standardowe, odporne, biokompatybilne | Modele prezentacyjne, formy odlewnicze | 2–7 dni | 80–800 zł |
| SLS | Pa12 (nylon), mieszanki nylonowe | Części funkcjonalne, elementy o skomplikowanej geometrii | 3–10 dni | 150–1500 zł |
| MJF / HP (Multi Jet Fusion) | PA12, PA11 | Małe serie, elementy o wysokiej trwałości | 3–10 dni | 120–1200 zł |
Wycenianie, terminy i logistyka dostawy
Wycenę tworzy się na podstawie objętości materiału, czasu maszynowego, kosztów pracy i ewentualnych usług dodatkowych (obróbka, malowanie, montaż). Firmy drukujące często oferują kilka wariantów cenowych w zależności od jakości wykończenia i priorytetu zamówienia.
Ważnym elementem jest czas realizacji i sposób dostawy. Często możliwe jest przyspieszenie produkcji za dodatkową opłatą, a wysyłka odbywa się kurierem lub odbiorem osobistym. Przy planowaniu produkcji uwzględnij czas na kontrolę jakości i ewentualne poprawki.
Wskazówki dla klientów korzystających z druku 3D na zamówienie
Aby przyspieszyć proces i obniżyć koszty, przygotuj kompletną dokumentację: pliki 3D, wymagane tolerancje, preferencje materiałowe i informacje o przewidywanym zastosowaniu. Jasne wytyczne minimalizują ilość pytań ze strony producenta i skracają czas realizacji.
Warto również porównać oferty kilku dostawców, zwracając uwagę nie tylko na cenę, ale też na jakość obsługi, dostępne technologie i opinie klientów. Firmy takie jak protoplastic udostępniają często galerie z przykładami realizacji, co ułatwia ocenę oczekiwanego efektu.
- Sprawdź format pliku i przygotuj opis funkcjonalny części.
- Zapytaj o próbkę materiału lub wydruk kontrolny dla krytycznych elementów.
- Uzgodnij warunki wykończenia (szlif, malowanie, montaż).
- Planuj zapas czasu na kontrolę jakości i ewentualne poprawki.
Podsumowanie
Druk 3D na zamówienie to elastyczna i coraz bardziej dostępna usługa, która zamienia cyfrowe projekty w rzeczywiste produkty. Znajomość etapów procesu — od zapytania, przez przygotowanie pliku, wybór materiału i technologii, aż po logistykę dostawy — pozwala optymalizować koszty i terminy.
Wybierając partnera do druku 3D, zwróć uwagę na doświadczenie, dostępne technologie i referencje. Dzięki temu projekt zostanie zrealizowany sprawnie, a gotowy produkt będzie spełniał oczekiwania funkcjonalne i estetyczne.
